Nie w stoczniowym doku, ale w dawnym schronie dla hitlerowskich u-bootów w Breście trwa remont francuskiego żaglowca szkolnego Belle Poule. Szkuner w sierpniu tego roku odwiedzi Polskę. Zawinie do Szczecina, by wziąć udział w finale regat The Tall Ships Races.

 

To pierwszy od 4 lat tak poważny remont „pięknej kury” (tak można przetłumaczyć francuską nazwę jednostki). Okręt przechodzi przegląd techniczny dla odnowienia świadectwa klasy. Prace odbywają się w wyjątkowym miejscu – wzniesionym przez Niemców podczas drugiej wojny światowej schronie dla okrętów podwodnych. Ogromna, masywna budowla była bunkrem dla stacjonującej w Breście 9. Flotylli u-bootów siejących spustoszenie na Atlantyku i Morzu Północnym. Ten niezwykle ciekawy obiekt nie jest tylko reliktem wojennej przeszłości – wciąż wykorzystuje go Marynarka Wojenna, m.in. do przeprowadzania napraw, świetnie bowiem sprawdza się jako zadaszony suchy dok. Właśnie dlatego trafiła tam Belle Poule.

 

 

7 listopada ubiegłego roku pozbawioną masztów jednostkę wprowadzono do schronu, z którego potem wypompowano wodę. Po ustabilizowaniu kadłuba, można było rozpocząć przegląd części podwodnej i właściwy remont. Jego najbardziej skomplikowaną fazą jest wymiana stewy rufowej, czyli dolnej części kadłuba łączącej poszycie burt. To zadanie o tyleż skomplikowane, że wymaga uprzedniego zdemontowania zawieszenia steru, śruby i wyjścia okrętowego wału napędowego.

 

 

Długotrwały remont zakończy się w marcu. Prace prowadzone są przez konsorcjum dwóch stoczni: Guip i Navtis. Pierwsza specjalizuje się w remontach drewnianych jednostek, natomiast druga ma duże doświadczenie w serwisowaniu silników okrętowych. Efekty renowacji będzie można w dniach 5-8 sierpnia obejrzeć w Szczecinie, dokąd Belle Poule wybiera się na finał The Tall Ships Races. Dla francuskiej jednostki będzie to pierwsza wizyta w stolicy Pomorza Zachodniego, ale nie pierwsza w Polsce. W lipcu 1974 roku szkuner, wraz z bliźniaczą Etoile, wziął udział w historycznej – pierwszej za żelazną kurtyną – Operacji Żagiel w Gdyni.

 

 

Historia Belle Poule

Belle Poule została zbudowana w 1932 roku w Fécamp w Normandii na potrzeby francuskiego szkolnictwa morskiego. Władze tamtejszej Marynarki Wojennej, w której od 1914 roku nie było żaglowca, postanowiły wrócić do edukacji przez praktykę pod żaglami. Wychodząc z założenia, że „nowoczesność nowoczesnością, ale nic nie zastąpi tradycyjnej morskiej dobrej roboty”, w 1931 roku podjęto decyzję o budowie dwóch bliźniaczych żaglowców, którym nadano tradycyjne dla francuskiej marynarki nazwy: Etoile (pl.: gwiazda) oraz Belle Poule. Miały to być raczej niewielkie – jak na ówczesne standardy – 37,5-metrowe jednostki. W sąsiednich krajach – Niemczech, Danii, Norwegii czy choćby Polsce – do celów szkoleniowych używano znacznie większych żaglowców – trzymasztowych fregat lub barków. Francuzi poszli jednak własną drogą, nieco pod prąd wobec panujących trendów. Postawili na sprawdzony  projekt wzorowany na dwumasztowych drewnianych szkunerach bretońskich rybaków z Paimpol. Były to lekkie, szybkie i dzielne jednostki wykorzystywane do połowu dorsza na trudnych akwenach wokół Islandii.

 

 

Realizację zlecenia powierzono doświadczonej wojskowej stoczni w Fécamp. Oba bliźniacze żaglowce weszły do służby w 1932 roku – Belle Poule w lipcu, a jej młodsza siostra w listopadzie. Od tamtej pory szkolą uczniów francuskiej Akademii Marynarki Wojennej L’Ecole Naval du Lanvéoc-Poulmic. Stacjonują w Breście. Oprócz stałej 16-osobowej załogi zabierają na pokład po 25 kadetów.

 

 

Podczas drugiej wojny światowej Etoile i Belle Poule weszły w skład Sił Wolnych Francuzów, czyli tej części armii, które nie pogodziła się z kapitulacją i wypowiedziała posłuszeństwo marionetkowemu rządowi Vichy generała Petain’a. Na pamiątkę tego faktu oba szkunery wciąż mają prawo nosić flagę Wolnej Francji – z krzyżem lotaryńskim.

 

Obecna Belle Poule jest czwartą jednostką w historii francuskiej marynarki noszącą tę nazwę. Pierwsza z nich została wybudowana w latach 1765-67 w Bordeaux. 17 czerwca 1778 roku okręt stoczył zwycięski pojedynek z angielską fregatą HMS Arethusa. Podobno na wieść o tym królowa Maria Antonina kazała sobie wpleść w pofalowane na wzór morskich fal włosy miniaturę statku, co historycy mody nazwali fryzurą „à la belle poule”. Jednak najsłynniejszą „piękną kurą” była dziewiętnastowieczna fregata, na której pokładzie w 1840 roku przywieziono z Wyspy Świętej Heleny do Francji trumnę z ciałem Napoleona Bonaparte.

 

Krzysztof Romański

29.01.2017 r.

 

 

Zobacz więcej zdjęć z remontu Belle Poule: